Ngayon sa kasaysayan ng Pilipinas, (Mayo 24), Sino si Ignacio Villamor?

Noong Mayo 24, 1915, ang lupon ng mga rehistro ng Unibersidad ng Pilipinas (UP) ay nagluklok kay Ignacio Villamor bilang pangulo ng unibersidad. Si Villamor ang kauna-unahang Pilipinong pangulo ng UP. Siya ay executive secretary ng Komisyon ng Pilipinas noong siya ay nahalal. Ginampanan niya ang mga tungkulin sa opisina noong Hunyo 7 ng parehong taon.

Si Ignacio Villamor ay isinilang noong Pebrero 1, 1863, sa bayan ng Bangued, Abra kina Florencio Villamor at Wenceslawa Borbon. Si Florencio ay isang lalaki na higit sa average na taas; kapani-paniwala at kaaya-aya at isang mahusay na taga-kuwento; isang matagumpay na magsasaka; isang lalaking nasisiyahan sa buhay sa pueblo, at mahusay makitungo na isang Pilipino tulad ng matatagpuan sa bahaging iyon ng Luzon.

Siya ay isang totoo at tapat na mamamayan tulad ng ipinakita ng katotohanan na ang mga mamamayan ng bayan ng Bangued ay bumoto sa kanya bilang pangulo ng munisipyo. Parehas siya at ang kanyang asawa ay matatas sa wikang Espanyol at nagkaroon sila ng malalim na interes sa edukasyon para sa kinabukasan ng kanilang mga anak.

Sa murang edad ay nagtapos si Ignacio ng kanyang primarya sa Seminario Conciliar ng Vigan. Sina Padre Mariano Dacanay at Padre Ignacio Noriega, mga paring Romano Katoliko sa seminaryo sa Vigan, ang higit na tumulong kay Ignacio sa kanyang pag-aaral, sa kanyang akdang pampanitikan, at sa pagbuo ng kanyang karakter.

Si Ignacio ay pitong taong gulang nang namatay ang kanyang ama. Naiwan siyang pinaghihigpitan na pagkakataon, ngunit nagpursige siya at umunlad. Palagi siyang matapang at masayahin at napaka tanyag sa kanyang bayan at maging sa lalawigan ng Ilocos Norte at Ilocos Sur.

Nang matupad na ang kanyang ambisyon na maging pari, nagpasya si Ignacio na lumipat sa Maynila noong 1882 at pumasok sa kolehiyo ng San Juan de Letran kung saan natapos ang kanyang sekundaryong pag-aaral at noong 1885 ay naabot niya ang degree na Bachelor of Arts at Master of Arts. Matapos matanggap ang kanyang mga degree bumalik siya sa kanyang tahanan sa Ilocos Sur kung saan ginugol niya ang dalawang taong bakasyon sa pag-aaral at pagsasaliksik. Noong 1889 itinatag niya ang kolehiyo ng San Antonio de Padua.

Nang maglaon ay bumalik si Villamor sa Maynila at pumasok sa kolehiyo ng University of Santo Tomas (UST), kung saan nakamit niya ang kanyang degree na Bachelor of Law noong Marso 1893. Habang nag-aaral ng abogado sa UST natapos niya ang dalawang taong gawain sa panitikan at pilosopiya.

Naging ganap ang pagkatao ni Villamor na kumpleto sa kasanayan para sa isang judicial career. Siya ay malinis na moral, matino sa kanyang ugali, hindi nagsusugal, matapat, taos-puso at matuwid. Isa rin siyang malalim na nag-iisip at magaling sa pangangatuwiran. Sa oras na ito siya ay walang pag-iisip ng mga dakilang responsibilidad na naghihintay sa kanya sa susunod na buhay.

Noong 1898 nang magtipon ang Kongreso ng Malolos, kinatawan ni Villamor ang kanyang lalawigan at naging aktibong bahagi sa talakayan ng konstitusyon ng Republika ng Pilipinas lalo na ang bahaging may kinalaman sa sapilitang edukasyon.

Noong Hunyo 29, 1900, kasama si Enrique Mendiola, ang kilalang tagapagturo at iskolar ng Filipino, itinatag ni Villamor ang Liceo de Manila kung saan siya ay nagsilbi bilang propesor at kalihim hanggang Pebrero 16, 1901 nang siya ay itinalagang piskal ng Pangasinan. Noong Hunyo 17 ng parehong taon ay hinirang siya bilang hukom ng korte ng Unang Pangyayari ng ikaanim na distrito ng panghukuman na binubuo ng mga lalawigan ng Cavite, Laguna at Tayabas. Noong Hulyo 9, 1908, siya ay hinirang na abugado heneral ng Kapuluan ng Pilipinas. Hawak niya ang posisyon na ito nang may kredito at pagkakaiba hanggang Disyembre 15, 1913, nang siya ay hinirang na kalihim ng Philippine Commission sa Pulo ng Pilipinas. Siya ay lubos na matagumpay sa posisyong ito na nagkakamit ng mga matagumpay na transaksyon para sa ikabubuti ng mga pamahalaang munisipal at panlalawigan.

Noong 1918, matapos ang kanyang pagtatrabaho sa UP, naging director siya ng Bureau of Census. Makalipas ang dalawang taon noong 1920, pinangalanan siyang associate Justice ng Korte Suprema ng Pilipinas, isang posisyon na hinawakan niya hanggang sa magretiro siya.

Si Ignacio Villamor ay marunong  magsalita, magbasa at sumulat ng Ingles, Espanyol, Latin, Ilocano at Tagalog at maraming iba pang mga dayalekto. Tumugtog siya ng gitara at may makinang na hilig sa sining at iskultura. Malawak ang kanyang karanasan sa agrikultura, edukasyon, sosyolohiya, at kasaysayan at sa parehong oras ay nakamit ang matataas na marka sa iba’t ibang mga gawaing ito bilang iskolar.

Siya ay kasapi ng mga sumusunod na siyentipikong lipunan: Academy of Political and Social Science, National Geographic Society, Philippine Academy, Philippine Geographic Society at the Bar Association of Manila. Si Ignacio Villamor ay isang nai-publish na may-akda ng maraming mga gawa sa kriminal na agham at pangkalahatang panitikan.

Ikinasal si Ignacio Villamor kay Mariquita Flores. Mayroon silang limang anak, pawang mga lalaki, ang isa sa kanila ay ace pilot at bayani ng World War II, si Jesus Antonio Villamor. Pinauwi siya ng kanyang may edad na ina. Si Ginang Ignacio Villamor at nagkaroon ng malalim na interes sa mga gawain sa bahay at binigyan ng malaking bahagi ng kanyang oras at pansin ang pangangalaga at pagsasanay ng mga bata.

Si Ignacio Villamor ay namatay noong Mayo 23, 1933.

Source: Kahimyang Project